قدس آنلاین: پس از آنکه استدلال مثلاً حقوقی وزیر خارجه آمریکا در مورد اینکه کشورش هنوز یکی از مشارکت کنندگان در برجام است و می‌تواند از مکانیزم ماشه برای برهم زدن این توافق چند جانبه استفاده کند از سوی بیشتر حقوقدانان و سیاستمداران، مورد استهزا و تمسخرقرار گرفت -البته به زبان دیپلماتیک و خاص خودشان- و دیپلمات‌های زیادی ریشخند زدند که آمریکا نمی‌تواند هم از یک توافق خارج شود و هم شریک آن باشد، حالا پمپئو تز دیگری داده است و می‌گوید آمریکا عضو برجام هم نباشد، امضا کننده قطعنامه ۲۲۳۱ که هست و حق دارد تمدید تحریم‌های ایران را از شورای امنیت بخواهند.

حالا و بعد آنکه طرح پمپئو دچار مرگ زودرس شد و دیپلماتهای مختلف به او یادآوری کردند که عنوان بیانیه ترامپ برای خروج از پرچام صراحت پایان مشارکت آمریکا در این توافق بوده و تیم او دریافتند پیش بردن چنین استدلال آبکی آن‌هم در شورای امنیت راه به جایی نخواهد برد و تنها یک مناقشه سنگین را که در نهایت به شکست منجر می‌شود، رقم خواهد زد و زمان را به ضرر آنها خواهد گرفت، وزیر خارجه آمریکا می‌گوید اصلا مسأله بازگشت به برجام مطرح نیست. ما تمایلی به این کار نداریم. آن توافق فاجعه‌بار بود و این هدف ما نیست. ما از ابزارهایی که در سازمان ملل داریم استفاده می‌کنیم تا تحریم‌های تسلیحاتی لغو نشود.

پمپئو حرفش را عوض کرد

او حالا حرفش را عوض کرده و ادعا می‌کند که موضوع برجام با قطعنامه ضامن آن فرق دارد، قطعنامه۲۲۳۱به وضوح توضیح داده که «طرفین» به چه معناست. این قطعنامه با برجام تفاوت دارد. ما یکی از طرفین هستیم و طرفین حق دارند که تحریم‌های تسلیحاتی را بازگردانند. به بیان ساده پمپئواین بار مدعی شده ما عضو برجام نیستیم اما عضو و مشارکت کننده در قطعنامه ۲۲۳۱ هستیم.

پمپئو بدین منظور حالا پروژه دیگری را در دست گرفته و پیش نویس طرحی را به برخی از اعضای شورای امنیت که متحدان آمریکا هستند ارائه داده که مبنای آن تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران به مدت نامعلوم است.

آمریکا در این طرح مدعی شده که ایران در دو سال گذشته در حال نقض برجام از طریف کاهش تعهدات هسته‌ای خود و انجام آزمایش‌های موشکی و توسعه برنامه موشکی‌اش بوده و به همین دلیل نباید به تسلیحات متعارف نیز دسترسی داشته باشد.

واکنش‌های مشابه به طرح جایگزین واشنگتن

این طرح نیز اما با واکنش دیپلمات‌ها و حتی برخی سیاستمداران و سناتورها در داخل آمریکا روبرو شده است که از اقدامات یکجانبه و خودسرانه خارج از عرف دولت ترامپ کلافه شده‌اند. از آن جمله الیزابت وارن سناتور دموکرات کاندیدای ریاست‌ جمهوری در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا در واکنش به طرح‌های پمپئو در پیامی توئیتری نوشت: ممنوعیت بین‌المللی تسلیحاتی علیه ایران در ماه اکتبر به پایان می‌رسد. دولت آمریکا برای تمدید این تحریم تسلیحاتی ناگهان استدلال می‌کند که آمریکا عضوی از توافقی است که از آن خارج شد. این هیچ معنایی ندارد. تصمیمت را بگیر مایک پمپئو.

ریچارد هاس مدیر اسبق دفتر برنامه‌ریزی‌های سیاسی در وزارت خارجه آمریکا در دولت اوباما هم در واکنش به این طرح توئیت کرد که: از این (طرح) هم آبی گرم نمی شود. دولت ترامپ با خروج یکجانبه از برجام عجولانه عمل کرد. اکنون با پیشبرد این طرح خودمان را بیشتر از ایران منزوی می‌کنیم.

اما امروز «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی هم دست به توئیت شده و در واکنش به پیش نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا که پمپئو برای برخی اعضای این شورا فرستاده به طعنه و تمسخر نوشت: مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که ایالات متحده دارای حقوقی تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است. اما هیچ صحبتی درباره تعهدات ایالات متحده که در کنار حقوقش آمده نمی‌کنند. به طور خاص، پایبندی به خودداری از "اقداماتی که موجب تضعیف اجرای تعهدات تحت برجام می‌شود"(بند ۲ قطعنامه ۲۲۳۱ چه شد!؟

در این شرایط نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در حالیکه نسبت به امکان تصویب قطعنامه شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران تردید داشتو به نظر می‌رسد او هم دریافته که وجاهت اقدامات ترامپ برای مانع تراشی در برابر برجام به هر قیمتی حتی به بازی گرفتن جامعه جهانی و سازمان ملل و شورای امنیتی از دست رفته، گفت: از هر گزینه دیپلماتیک برای تمدید این تحریم‌ها استفاده می‌کنیم.

برایان هوک در نشست خبری که پنجشنبه برگزار کرد گفت: اساسا اشتباه بود که این مساله (لغو تحریم های تسلیحاتی ایران) در برنامه جامع اقدام مشترک قرار گرفت. او مدعی شد با توجه به اینکه در گذشته تحریم تسلیحاتی ایران با اجماع تصویب شده زمینه برای تمدید آن نیز فراهم است.

سفسطه جدید پمپئو

اما این دعای پمپئو و دیگر مقامات آمریکایی نیز یک سفسطه است زیرا اساساً قطعنامه ۲۲۳۱ مؤخر بر برجام است و ذاتاً وابسته به این توافق بنابراین آمریکا نمی‌تواند از برجام خارج شود ولی کماکان مشارکت کننده در قطعنامه ۲۲۳۱ بافقی بماند.

این را اردشیر نوریان گفت و یادآور ‌شد: آمریکایی‌ها حتی در دو سال گذشته مفاد و تعهدات قطعنامه ۲۲۳۱ را هم رعایت نکرده و به آن پایبند نبوده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: در بند ۲ قطعنامه ۲۲۳۱ به صراحت تأکید شده که این قطعنامه از همه دولتهای عضو، سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی می‌خواهد آن دسته اقداماتی که برای حمایت از اجرای برجام مناسب باشد را، از جمله با انجام اقداماتی که همسو با برنامه اجرایی برجام و این قطعنامه هستند و نیز از طریق خودداری از اقداماتی که اجرای تعهدات وفق برجام را با مشکل روبرو می‌نماید، اتخاذ نمایند.

نماینده مرم شهرکرد در گفتگو با قدس آنلاین افزود: آمریکا نه تنها در زمان حضورش در برجام این بند را عمل نکرد که در دو سال گذشته با تمام قوا در حال نفض آن بوده و عملا هیچ پایبندی و مشارکتی نه در برجام و نه در قطعنامه ۲۲۳۱ داشته است.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار داشت: هر کسی با مبانی حقوق و روابط بین‌الملل آشنایی داشته باشد می‌فهمد این تفسیر که آمریکا هنوز مشارکت کننده در برجام است و تفسیر جدیدتری که آقای پمپئو و برایان هوک ارائه می‌دهند که آمریکا هنوز عضو و مشارکت کننده در قطعنامه ۲۲۳۱ است تفاسیر غلطی است.

وی یادآور شد: دولت آمریکا رسماً پایان مشارکت و حضورش در برجام را اعلام کرده و بازگشتش به توافق ممکن نیست مگر با پذیرش درخواستش از سوی ایران و انجام تعهدات کامل.

برجام مقدم بر قطعنامه ۲۲۳۱

وی افزود: از سوی دیگر قطعنامه ۲۲۳۱ مبنای حقوقی‌اش برجام است یعنی مقدم بر برجام نیست بلکه نتیجه و موخر بر برجام است و بر مبنای توافق ایران با گروه ۱+۵ و به درخواست ایران برای ضمانت اجرای برجام در شورای امنیت به تصویب رسید.

اردشیر نوریان با تاکید بر اینکه تفسیر پمپئو که آمریکا چون به قطعناه ۲۲۳۱ رای داده و عضو شورای امنیت است عضو قطعانه ۲۲۳۱ است غیر حقوقی است، گفت: خودشان هم می‌دانند این حرف غلط است اما امیدوارند با زور و قدرتی و نفوذی که بر برخی اعضای شورای امنیت دارند بتوانند حرفشان را به کرسی بنشانند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این سوال که قطعنامه ۲۲۳۱ می‌تواند مانعی در برابر ارائه پیش‌نویس طرح یا قطعنامه‌ای جدید از سوی آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران یا اعمال تحریم‌های جدی بشود؟، اظهار داشت: دنیای سیاست دنیای زور و قدرت است. به لحاظ حقوقی این قطعنامه مانع نقض برجام است و تحریم‌هایی‌که بر مبانی آن لغو شده بجز با مکانیزم برجام قابل برگشت نیست، ولی اینکه اعضای دائم شورای امنیت و سایر اعضای غیر دائم زیر فشار آمریکا به قطعنامه‌ای رای دهند که تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کند احتمالش سفر نیست ولی قراین نشان می‌دهد فعلا این مسیر بسته است.

وی درباره ابزارهای ایران برای مقابله با تلاش‌های آمریکا در سازمان ملل گفت: سازمان ملل محل دیپلماسی چند جانبه است و دیپلمات‌های ما فعالانه با کشورهای مختلف و اعضای شورای امنیت در حال رایزنی هستند، ضمن اینکه تعارض منافع روسیه و چین این فرصت را به دستگاه دیپلماسی ما می‌دهد که اجازه ندهیم آمریکا به اجماع برسد.

وی درباره موضع گروه ۱+۴ در برابر طرح دوم پمپئو نیز با اشاره به موضع صریح و مخالفت آشکار روسیه گفت:  چینی‌ها به دلیل درگیری با مسائل مختلف از جمله بحران کرونا و مناقشه‌های سنگین تجاری و اقتصادی با آمریکا که فشار زیادی را بر آنها وارد کرده تا کنون سکوت کرده‌اند اما در شورای امنیت بعید است که پکن به طرح آمریکا همراهی کند.

اردشیر نوریان خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها اما معتقدم در سیاست بین‌الملل شخصیت مستقلی از آمریکا ندارند و نمی توانند خلاف منافع آمریکا حرکت کنند بنابراین ممکن است با آمریکا همراهی کنند و توپ را در زمین روسیه و چین بیندازند.

انتهای پیام/